Αντιτριαδικοί Πεντηκοστιανοί
Τοῦ Πρωτ. Βασιλείου Ἀ. Γεωργοπούλου, Λέκτωρος Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ
Οἱ ἀντιτριαδικοί Πεντηκοστιανοί εἶναι ἕνας κλάδος τῆς παγκόσμιας Πεντηκοστιανικῆς Κίνησης, ὅπου τό κύριο χαρακτηρι- στικό του εἶναι ἡ ἀπόρριψη τοῦ μυστηρίου τῆς Ἁγίας καί Ὁμοου-σίου καί Ἀδιαιρέτου Τριάδος. Ὁ ἐν λόγω κλάδος τῆς Πεντηκο-στιανικῆς αἱρετικῆς κίνησης εἶναι διεθνῶς γνωστός μέ τίς ὀνομασίες «Jesus Only» καί « Κίνημα τῆς ἑνότητας» (Oneness).
1. Οἱ ἀπαρχές τῶν Ἀντιτριαδικῶν Πεντηκοστιανῶν.
Ἡ ἀντιτριαδική Πεντηκοστιανική Κίνηση ἐμφανίστηκε λίγο πρίν τόν Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1913 στό Arroyo Seco κοντά στό Λός Ἄντζελες τῶν Η.ΠΑ. Πρωταγωνιστές καί θεωρητικοί της ὑπήρξαν οἱ Πεντηκοστιανοί F. J. Ewart ,G.Studd, H. Morse, G.Haywood, καί κυρίως ὁ R. E. McAlister ὁ ἱδρυτής τῆς πρώ -της κοινότητας Πεντηκοστιανῶν στόν Καναδᾶ. Ἡ Τριαδικότητα τοῦ Θεοῦ ἀμφισβητήθηκε εὐθέως ἀπό τήν ἀρχή. Πολλοί Πεντηκοστια- νοί πού ἀποδέχθηκαν τίς ἀντιτριαδικές ἀπόψεις ξαναβαπτίζονταν πάλι μεταξύ τους στό ὄνομα μόνο τοῦ Ἰησοῦ.
Οἱ ἀντιτριαδικές ἀντιλήψεις διαδόθηκαν γρήγορα μεταξύ τῶν διαφόρων Πεντηκοστιανικῶν κοινοτήτων, δημιουργώντας,ταυτοχρό -νως, ἑστίες ἔντασης καί ἀναταραχῆς. Γιά μιά ἀκόμη φορά τό χάος τοῦ Πεντηκοστιανισμοῦ, μεταξύ τῶν ἀντιτριαδικῶν καί ὅσων Πεντη- κοστιανῶν θεωρούσαν τίς ἀντιτριαδικές ἀντιλήψεις ὡς ἀντιβιβλικές, ἔκανε αἰσθητή τήν παρουσία του.
Συνέπεια αὐτῶν τῶν διαφωνιῶν ὑπῆρξε ἡ διάσπαση πού ἐπα- κολούθησε. Δημιουργήθηκαν ἐπιμέρους ἀντιτριαδικές κινήσεις καί ὁμάδες. Οἱ ὁμάδες αὐτές, ἀργότερα, προχώρησαν σέ διάφορες μορ- φές συμφωνίας καί σχήματα ἑνότητας μεταξύ τους. Προϊόντος τοῦ χρόνου, λόγω τῆς ἔντονης προσηλυτιστικῆς δραστηριότητας, δη- μιουργήθηκαν ἀντιτριαδικές Πεντηκοστιανές ὁμάδες τόσο στήν Εὐ- ρώπη, ὅσο καί ἀλλοῦ, χωρίς, βεβαίως, νά ἐξαιρεθεῖ καί ἡ Ἑλλάδα.
2. Οἱ πεποιθήσεις τῶν ἀντιτριαδικῶν Πεντηκοστιανῶν.
Κατά τούς ἀντιτριαδικούς Πεντηκοστιανούς στή θεότητα ὑπάρχει μόνο ἕνα πρόσωπο. Τό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ Πα-τέρας, ὁ Υἱός καί τό Ἁγ.Πνεῦμα, κατά τούς ἐν λόγω αἱρετικούς, δέν εἶναι ἰδιαίτερες διακριτές ὑποστάσεις, ἀλλά ἁπλῶς τίτλοι θέσεων τοῦ μοναδικοῦ προσώπου τῆς θεότητος, ἀνάλογα μέ τή χρονική περίοδο δραστηριοποίησης και φανέρωσης του στο ἱστορικό προσκή- νιο.
Οἱ ἐν λόγω αἱρετικές ἀπόψεις, ἀπό τίς διάφορες ὁμάδες τῶν ἀντιτριαδικῶν Πεντηκοστιανῶν, γίνεται προσπάθεια νά κατοχυ-ρωθοῦν ἁγιογραφικά μέ τή διαστρέβλωση τῶν χωρίων: Δευτ. 6,4, Ματθ. 28, 19, Ἰωαν. 4, 24 , Πραξ. 2, 38, Πραξ. 4, 12, Κολ. 2, 9 . Ἰδιαίτε- ρως στό Ματθ 28, 19 ἔμφαση δίνεται στη λέξη « ὄνομα » καί ὄχι στή διάκριση τῶν Ὑποστάσεων. Ἰσχυρίζονται ὅτι ἡ ἐκφορά τῆς λέξης « ὄνομα » σέ ἑνικό ἀριθμό στό Ματθ 28, 19, ἀποκλείει τήν ὕπαρξη ἄλλων προσώπων στή θεότητα. Τά ἄλλα δύο πρόσωπα ἀποτελοῦν , ἁπλῶς, ἐκδηλώσεις τοῦ Ἰησοῦ, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ τή μοναδική θεϊκή ὑπόσταση.
Φυσική συνέπεια τῶν παραπάνω κακόδοξων ἀντιλήψεων ἀπο -τελεῖ, ἐπίσης, ὁ πλανεμένος ἰσχυρισμός τῶν ἐν λόγω ὁμάδων, ὅτι τό μόνο ἔγκυρο καί θεμιτό βάπτισμα, εἶναι τό βάπτισμα πού τελεῖται ἀποκλειστικά στό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ.
Ἡ ὁποιαδήποτε μορφή ἀναφοράς στό μυστήριο τῆς Ἁγ. Τριάδας ἀποτελεῖ γιά τίς ἀντιτριαδικές Πεντηκοστιανικές ὁμάδες ὁμολογία «Τριθεΐας », ἀντίληψη, λέγουν, ἀδιανόητη γιά τά βιβλικά δεδομένα καί γιά τό βιβλικό τρόπο σκέψης.
3. Τό σύγχρονο σκηνικό τῶν ἀντιτριαδικῶν Πεντηκοστιανῶν.
Οἱ πιό γνωστές, διεθνῶς, ἀντιτριαδικές Πεντηκοστιανές κινή-σεις εἶναι: α)United Pentecostal Church International, β) Pentecostal Assemblies of the World, γ) Assemblies of the World, δ) Assemblies of the Lord Jesus Christ, ε)Apostolic Assembly of the Faith in Christ Jesus, στ)The Apostolic Church of the Faith in Jesus Christ, ζ) The Bible Way Church of Our Lord Jesus Christ World Wide, η) Institute for Biblical Studies .
4. Ἀντιτριαδικοί Πεντηκοστιανοί στήν Ἑλλάδα.
Ἀπό τήν Ἑλλάδα δέν ἀπουσιάζει βεβαίως καί αὐτή ἡ μορφή πλάνης. Σ’ αὐτή τήν κατηγορία ἀνήκουν οἱ ὁμάδες.
α) Ἐκκλησία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Πρέπει νά σημειώσουμε ὅτι ἡ ἐν λόγω ὁμάδα ἱδρύθηκε στά μέσα τῆς δεκαετίας τοῦ 1980 καί δραστηριοποιεῖται ἀπό τότε μέ διαφορετικές ὀνομασίες. Ἀπό τό 1986-1993 εἶχε τήν ὀνομασία « Κοινωνία Μαθητῶν Χριστοῦ ». Ἀπό 1994-1997 ἔχει τήν ὀνομασία « Ἐκκλησία Ἀνανεωμένων Χριστιανῶν » καί ἀπό τό 1998 μέχρι σήμερα μέ τήν τωρινή ὀνομασία.
β) Ἐκκλησία Χριστιανῶν Ἑλλάδας. Ἡ ἐν λόγω ὁμάδα προῆλθε ἀπό τή διάσπαση τῆς προηγούμενης καθώς ἕνα ἀπό τά ἱδρυτικά στελέχη της διαφώνησε, ἀποχώρησε καί ἵδρυσε δική του ὁμάδα μέ τήν ἐν λόγω ὀνομασία.
γ) Ὑπάρχουν καί ἐπιμέρους μικρές ὁμάδες ἀντιτριαδικῶν μέ διάφορες ὀνομασίες πού δραστηριοποιοῦνται πρός τό παρόν μόνο στό διαδίκτυο.
5. Κριτικές ἐπισημάνσεις.
Δέν ὑπάρχει ἴχνος ἀμφιβολίας, ὅτι οἱ σύγχρονες ἀντιτριαδικές Πεντηκοστιανικές ἀντιλήψεις ἀποτελοῦν ἀναβίωση, μέ μιά μικρή μόνο διαφοροποίηση ὡς πρός τό πρόσωπο, τοῦ ἀρχαίου Τροπικοῦ Μοναρχιανισμοῦ (Modalismus) καί ἰδιαιτέρως τῶν ἀντιλήψεων τοῦ Σαβέλλιου. Τοῦτο μάλιστα καθίσταται πιό σαφές, καθώς διαπιστώ- νεται, ὄχι μόνο παραπλήσια ὁρολογία καί προσέγγιση ἀλλά καί ἐκπληκτικῆς ὁμοιότητας ἀναλογίες, ὡς πρός τόν τρόπο κατανόησης τῶν ἄλλων δύο προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ὁ ὀρθόδοξος χρι- στιανός, γιά μιά ἀκόμη φορά, ἀντιλαμβάνεται σαφῶς τί εἶδους πνεῦμα εἶναι αὐτό τό ὁποῖο ἐπιδημεῖ καί σ’αὐτες τίς Πεντηκο- στιανικές συνάξεις.
Σημείωση
* Γιά τή σύνταξη τοῦ παρόντος ἄρθρου λάβαμε ὑπόψη μας: W. Hollenweger, Enthusiastisches Christentum. Die Pfingstbewegung in Geschichte und Gegenwart, 1969, σσ. 30-31, 347-348. E. Calvin Beisner, Jesus Only Churches, 1998. David Reed, Oneness Pentecostalism, στό The New International Dictionary of Pentecostal and Chari- smatic Movements, 2002, σσ. 933- 950. L. A. Nichols – G. A. Mather – A. J. Schmidt, Encyclopedic Dictionary of Cults, Sects and World Religions, 2006, σσ. 221-225.
