ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ

ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ

1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ;
   Αρτηριακή πίεση είναι η πίεση που ασκεί το αίμα στο εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών (αγγεία που μεταφέρουν το οξυγονωμένο αίμα από την καρδιά σε όλους τους ιστούς του σώματος), εξασφαλίζοντας έτσι τη θρέψη και καλύπτοντας τις μεταβολικές ανάγκες όλων των οργάνων του σώματος.
2. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ;
   Όταν η αρτηριακή πίεση είναι σταθερά αυξημένη και υπερβαίνει τα φυσιολογικά όρια, τότε μιλούμε για αρτηριακή υπέρταση.Η πιθανότητα εμφάνισης υπέρτασης αυξάνει με την ηλικία αλλά μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και σε παιδιά.
3. Η ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ ΕΙΝΑΙ ΣΤΑΘΕΡΗ ΟΛΟ ΤΟ 24ΩΡΟ;
   Η αρτηριακή πίεση είναι φυσιολογικό να μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια της ημέρας και να παρουσιάζει διακυμάνσεις ανάλογα με τις δραστηριότητές μας. Έτσι δεν αρκεί να βρεθεί μια φορά αυξημένη για να τεθεί η διάγνωση της αρτηριακής υπέρτασης αλλά είναι απαραίτητο να γίνουν πιο πολλές μετρήσεις, η πλειονότητα των οποίων να υπερβαίνει τις τιμές που έχουν οριστεί ως φυσιολογικές.
4. ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ Η ΥΠΕΡΤΑΣΗ;
   Συνήθως στη μεγάλη πλειοψηφία των υπερτασικών (95%) δεν ανευρίσκεται συγκεκριμένη αιτία που να προκαλεί την υπέρταση και τότε η υπέρταση χαρακτηρίζεται ως ιδιοπαθής.Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιοι παράγοντες όπως η κληρονομικότητα, το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή, η κατάχρηση αλκοόλ και η μακροχρόνια πρόσληψη αυξημένης ποσότητας αλατιού που προδιαθέτουν για την εμφάνιση υπέρτασης.Σε μικρό ποσοστό υπερτασικών (5%), η υπέρταση οφείλεται σε συγκεκριμένο παθολογικό αίτιο (χρόνια νεφροπάθεια, ορμονικές διαταραχές κ.λπ.) και τότε χαρακτηρίζεται ως δευτεροπαθής υπέρταση. Στην περίπτωση αυτή η αντιμετώπιση του αιτίου μπορεί να οδηγήσει στην υποχώρηση της υπέρτασης.Επίσης κάποια φάρμακα μπορεί να συνεισφέρουν στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης.Ο γιατρός με την κλινική εξέταση του ασθενούς και τη λήψη του ιστορικού θα συστήσει τις κατάλληλες εξετάσεις, τόσο για τη διακρίβωση της ακριβούς αιτίας της υπέρτασης, αν αυτή μπορεί να καθοριστεί, όσο και για τη συνολική εκτίμηση της κατάστασης της υγείας του υπερτασικού ασθενούς.
5. ΠΟΣΟ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΕΙΝΑΙ Η ΥΠΕΡΤΑΣΗ;
   H υπέρταση αποτελεί παράγοντα κινδύνου για βλάβη στους νεφρούς, την καρδιά (όπως έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια, αιφνίδιο θάνατο), βλάβη στις αρτηρίες (π.χ. απόφραξη στις αρτηρίες των ποδιών ή δημιουργία ανευρύσματος στην αορτή), εγκεφαλικό επεισόδιο και βλάβες στους οφθαλμούς.
6. Η ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΕΚΔΗΛΩΝΕΤΑΙ ΜΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ;
   Συνήθως η αυξημένη αρτηριακή πίεση δεν προκαλεί κάποιες εκδηλώσεις και έτσι δεν γίνεται αντιληπτή από τον ασθενή. Για το λόγο αυτό αρκετοί υπερτασικοί παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα αδιάγνωστοι και η πάθηση ανακαλύπτεται σε τυχαίο έλεγχο.Τα συμπτώματα, εάν υπάρχουν, συνήθως οφείλονται σε επιπλοκές της υπέρτασης σε διάφορα όργανα του σώματος μετά από χρόνια νόσου.
7. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΣΤΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΤΙ Η ΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗ ΠΙΕΣΗ;
   Η αρτηριακή πίεση όταν μετριέται καταγράφεται με δύο αριθμούς π.χ.140/90mmHg.Ο μεγάλος αριθμός (140) αντιστοιχεί στη συστολική πίεση και είναι η πίεση που ασκείται στις αρτηρίες όταν η καρδιά συσπάται και εξωθεί το αίμα μέσω των αρτηριών σε όλο το σώμα.Ο μικρός αριθμός (90) αντιστοιχεί στη διαστολική πίεση και είναι η πίεση εντός των αρτηριών όταν η καρδιά χαλαρώνει και γεμίζει με αίμα καθώς ετοιμάζεται για την επόμενη συστολή.Στις μετρήσεις καταγράφεται πρώτα η συστολική και μετά η διαστολική πίεση.Η αρτηριακή πίεση μετριέται σε χιλιοστά στήλης υδραργύρου (mmHg)
8. ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΤΟΣΟ Η ΣΥΣΤΟΛΙΚΗ ΟΣΟ ΚΑΙ Η ΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ;Τόσο η αύξηση της συστολικής όσο και της διαστολικής αρτηριακής πίεσης πάνω από τα φυσιολογικά όρια αυξάνουν τον κίνδυνο για να εμφανιστούν επιπλοκές σε διάφορα όργανα και την πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων καθώς αναγκάζεται η καρδιά να λειτουργεί πιο έντονα ενώ τα αγγεία χάνουν την ελαστικότητά τους και το τοίχωμά τους σκληραίνει.Στατιστικά δεδομένα δείχνουν ότι η αυξημένη συστολική πίεση ειδικά σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας είναι πιο επικίνδυνη από τη διαστολική υπέρταση.
9. ΠΟΤΕ ΘΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΟΥΜΕ ΚΑΠΟΙΟΝ ΩΣ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟ;
   Στους ενήλικες ως φυσιολογική αρτηριακή πίεση ορίζεται όταν η συστολική είναι μικρότερη από 130mmHg και η διαστολική μικρότερη από 85mmHg.Θεωρείται ως ιδανική όταν η συστολική είναι μικρότερη από 120mmHg και η διαστολική μικρότερη από 80mmHg.Αρτηριακή πίεση 130-139mmHg για τη συστολική και85-89mmHg για τη διαστολική χαρακτηρίζονται ως οριακή αρτηριακή πίεση και χρήζουν επανέλεγχο.Αρτηριακή υπέρταση υπάρχει όταν η συστολική πίεση είναι ίση ή μεγαλύτερη από 140mmHg είτε η διαστολική πίεση είναι ίση ή μεγαλύτερη από 90mmHg ή όταν και οι δύο τιμές υπερβαίνουν τα αντίστοιχα για την καθεμιά όρια.Δεν είναι απαραίτητο να είναι υψηλή και η τιμή της διαστολικής πίεσης για να χαρακτηριστεί κάποιος ως υπερτασικός. Αυτή η κατάσταση, δηλ. όταν είναι αυξημένη μόνο η τιμή της συστολικής αρτηριακής πίεσης, ονομάζεται μεμονωμένη συστολική υπέρταση. Η μεμονωμένη συστολική υπέρταση παρατηρείται πιο συχνά σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και θεραπεύεται όπως και τα άλλα είδη υπέρτασης.
10. ΜΕΤΡΗΘΗΚΑ ΤΥΧΑΙΑ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΕΤΑΙ Η ΜΗΤΕΡΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΒΡΗΚΑ ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΠΙΕΣΗ. ΕΙΜΑΙ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟΣ;Όχι κατ’ ανάγκην! Η μέτρηση της πίεσης, για να μπορεί να αξιολογηθεί, πρέπει να γίνεται υπό συγκεκριμένες συνθήκες. Έτσι δεν θα τεθεί η διάγνωση της υπέρτασης με μία μόνο μέτρηση που έγινε σε συνθήκες π.χ. έντονου στρες, μέσα στις χαοτικές συχνά συνθήκες ενός νοσοκομείου, αμέσως μετά από άνοδο σκάλας ή μετά από κατανάλωση καφέ! Όμως, δεν επιτρέπεται ούτε και εφησυχασμός. Η πίεση θα πρέπει να μετρηθεί σωστά αρκετές φορές, σύμφωνα με τις υποδείξεις του θεράποντος ιατρού. Ο έλεγχος θα πρέπει να επαναλαμβάνεται και στο μέλλον, γιατί ένας άνθρωπος που έχει σήμερα φυσιολογική πίεση δε σημαίνει και ότι θα τη διατηρήσει δια βίου. Έτσι, π.χ., τα μη υπερτασικά άτομα που παρουσιάζουν αυξημένη πίεση όταν βρεθούν σε κάποιο ιατρείο (φαινόμενο «λευκής μπλούζας») είναι πιθανόν να έχουν κάποια προδιάθεση για να αναπτύξουν υπέρταση στο μέλλον.
11. ΕΚΑΝΑ ΜΟΝΟΣ/Η ΜΟΥ ΚΑΠΟΙΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΦΟΒΑΜΑΙ ΟΤΙ ΕΙΜΑΙ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟΣ/Η. ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΒΗΜΑ;
    Είναι αναγκαίο να υπάρξει ιατρική εκτίμηση, ώστε αφενός να τεκμηριωθεί ή να απορριφθεί η διάγνωση της υπέρτασης, και αφετέρου, αν όντως υπάρχει πρόβλημα, να ξεκινήσει η σωστή αντιμετώπισή του. Καλό είναι να μην καθυστερεί η αναζήτηση ιατρικής συμβουλής, διότι μπορεί ήδη να υπάρχουν κάποιες ασυμπτωματικές επιπλοκές οργάνων, που με έγκαιρη και σωστή αντιμετώπιση να αναστραφούν ή τουλάχιστον να μην επιδεινωθούν περαιτέρω.
12. ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ Η ΥΠΕΡΤΑΣΗ;
    Χρειαζεται συνδυασμός τροποποίησης του τρόπου ζωής με σωστή διατροφή, άσκηση, απώλεια βάρους και λήψη της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής, κάτω από την επίβλεψη του θεράποντος ιατρού.
     

    Μαρία Πολυχρονάκη
    Ιατρός Παθολόγος